Doświadczanie strachu i lęku jest naturalnym procesem w naszym codziennym funkcjonowaniu, który odpowiada na realność określonego zagrożenia. Strach wywoływany jest przez określone sytuacje, przedmioty, zaś lęk to uczucie ogólnej niepewności i niepokoju. Jednak w przypadku, gdy odczucia przeważającego lęku i strachu są nadmiernie obecne w życiu może to wskazywać na występowanie zaburzeń lękowych. Lęk może przybierać formę fobii (np. fobii specyficznej - np. przed ptakami; społecznej, pojawiać się w wyniku urazu czy doświadczonej traumy, ataków paniki czy zaburzeń obsesyjno - kompulsywnych. Jedną z częściej zgłaszanych trudności w gabinecie psychoterapeuty jest występowanie lęku uogólnionego, któremu to trudno przypisać moment i przyczynę jego pojawiania. W sferze emocjonalnej pacjentom towarzyszy bezradność, poczucie osamotnienia i niezrozumienia, wzmożonej czujności, rozdrażnienie. Lęk, oprócz natrętnych i wyczerpujących myśli, trudności z koncentracją, często umiejscawia się także w ciele pod postacią bólu (objawy psychosomatyczne).
Leczenie zaburzeń lękowych wymaga podjęcia psychoterapii (indywidualnej bądź grupowej), często także wsparcia farmakologicznego w konsultacji z lekarzem psychiatrą (szczególnie w przypadku nasilonych objawów). W trakcie psychoterapii w nurcie psychodynamicznym (najczęściej w wymiarze 1-2 sesji tygodniowo) pacjent zyskuje wgląd w przyczyny swoich trudności, potrafi nadać znaczenie pojawiającym się objawom, przepracowuje istniejące konflikty wewnętrzne. Dzięki poznaniu i rozwiązaniu wewnętrznych konfliktów możliwa jest trwała zmiana w funkcjonowaniu. Kluczowym elementem w leczeniu psychodynamicznym jest stałość miejsca i czasu (sesje terapeutyczne odbywają się o stałych, powtarzalnych terminach, w tym samym gabinecie), dzielenie się różnymi swobodnymi myślami i skojarzeniami (nawet tymi pozornie zupełnie nie związanymi z omawianymi kwestiami). O długości leczenia decyduje pacjent wraz z terapeutą, niemniej powinno ono trwać przynajmniej do momentu ustania objawów.
Rafał Cybulski
