Kiedy u dziecka pojawiają się problemy w nauce rodzice są zaniepokojeni. Mogą one mieć wielorakie przyczyny. Aby zorientować się dlaczego dziecko nie potrafi opanować wymaganego materiału należy rozpatrzyć następujące aspekty:
- Ogólny stan zdrowia.
- Wzrok i słuch.
- Możliwości intelektualne dziecka.
- Warunki do nauki.
- Uwarunkowania środowiskowe.
- Stan emocjonalny.
- Ryzyko dysleksji rozwojowej o charakterze dysleksji właściwej, dysgrafii, dysortografii czy dyskalkulii.
OGÓLNY STAN ZDROWIA
Dziecko w okresie wzrostu jest narażone na infekcje, złamania czy inne zmiany chorobowe, w tej sytuacji mogą zaistnieć przejściowe trudności w nauce, a przy dłuższej chorobie zaległości. Dziecko po powrocie do zdrowia potrzebuje czasu na opanowanie zaległego materiału. Ten typ trudności mija po pewnym okresie od powrotu do zdrowia.
WZROK I SŁUCH
Dzieci nie zdają sobie sprawy, że źle widzą lub słyszą. Warto badać dzieci pod kątem okulistycznym i laryngologicznym. Szczególnie ważne jest to w przypadku częstych infekcji górnych dróg oddechowych. Młodsze dzieci często mają dalekowzroczność, widzą to co jest daleko, ale nie są w stanie rozpoznać obrazka lub wzoru na kartce papieru. Aktualne badanie wzroku i słuchu wskazane jest również przed rozpoczęciem badań psychologicznych.
MOŻLIWOŚCI INTELEKTUALNE DZIECKA
Możliwe, ze trudności w opanowaniu materiału są spowodowane obniżonymi możliwościami intelektualnymi. Konieczne wtedy jest badanie psychologiczne.
WARUNKI DO NAUKI
Dzieci w wieku przedszkolnym nabierają umiejętności przez zabawę, uczeń powinien już mieć odpowiednie warunki do nauki. Wydzielone miejsce do odrabiania lekcji, wygodne, dopasowane do wzrostu dziecka biurko i krzesło, lampa z odpowiedniej strony ( przeciwnej do piszącej ręki) to minimum jakie dziecko w wieku szkolnym musi mieć zapewnione.
UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKOWE
Dziecko może zareagować trudnościami w nauce na to co się dzieje w jego najbliższym otoczeniu. Choroba lub śmierć członka rodziny czy inne problemy rodzinne są trudne nie tylko dla osób dorosłych. Dziecko bez wsparcia nie wie jak ma się zachować, jak poradzić sobie z problemem. Warto pomyśleć wtedy o konsultacji psychologicznej.
STAN EMOCJONALNY
Dzieci różnie reagują na zmiany zachodzące w ich otoczeniu. Zmiana przedszkola na szkołę, zmiana nauczycielki przy przejściu z klasy trzeciej do czwartej, wejście do klasy nowego nauczyciela lub kolegi może spowodować u dziecka trudności w skupieniu uwagi i zmianę dynamiki postępów w nauce. Warto różnicować takie objawy z nadpobudliwością ruchową lub brakiem umiejętności koncentracji uwagi które wymagają interwencji specjalisty.
RYZYKO DYSLEKSJI
Ryzyko dysleksji rozwojowej można podejrzewać po ukończeniu przez dziecko trzeciej klasy szkoły podstawowej, kiedy mimo opieki i zajęć korekcyjnych trudności w nauce utrzymują się. Występują w charakterze dysleksji właściwej: trudności w nauce czytania, dysortografii: trudności w poprawnym pisaniu, dysgrafii: trudności w utrzymaniu czytelnego pisma, dyskalkulii: trudności w nauce matematyki. Wskazane jest badanie psychologiczne i pedagogiczne.
W razie wystąpienia trudności w nauce odpowiednia diagnoza i działania pomogą dziecku w przezwyciężeniu trudności i osiągnięciu sukcesu. Warto skorzystać z pomocy specjalisty, który po analizie sytuacji wskaże odpowiednie działanie.
Dorota Paciukanis
